"Nacja"

autor: Terry Pratchett
moja ocena: 5/6
wydawnictwo: REBIS
rok wydania: 2009
liczba stron: 422

Moją znajomość z Terrym Pratchett’em można nazwać burzliwą. Po wielu entuzjastycznych opiniach znajomych rozpoczęła się „Kolorem magii” i cóż… szybko się zakończyła (wiem wiem, jestem chyba jedyną osobą na świecie, której humor Świata Dysku po prostu nie śmieszy, ale na swoje usprawiedliwienie napiszę, że planuję kolejne podejście do tego cyklu). Jakiś czas później dałam mu drugą szansę i sięgnęłam po „Dobry omen” współautorstwa Neila Gaiman’a i to był dobry krok- powoli znów zyskiwał w moich oczach. W końcu nieśmiało zaczęłam zerkać w kierunku „Nacji”, a gdy zobaczyłam ją na półce w bibliotece ta nieśmiałość przerodziła się w pazerność. Zanim się obejrzałam już siedziałam na swoim łóżku, z kubkiem kawy w ręku i „Nacją” na kolanach. Czas mijał, kawa się skończyła, a ja nawet nie zaczęłam czytać. Wpatrywałam się jedynie w bajkową okładkę, wodziłam palcami po tłoczonych na obwolucie napisach, oglądałam mapki i rysunki- podziwiałam piękne wydanie (i niech ktoś mi powie, że nie można wydać w miarę grubej książki, w twardej oprawie i na dobrym gatunkowo papierze za cenę poniżej 40 zł). Gdy już nacieszyłam oczy zaczęłam powoli, z namaszczeniem zagłębiać się w świat Nacji…

Mau poznajemy w chwili, gdy zostawia duszę chłopca na pewniej wyspie. Aby otrzymać duszę mężczyzny musi samodzielnie wrócić na Nację- do ukochanego domu. W drodze spotyka go wielka fala, ale on już przecież nie jest chłopcem. Dzięki wspaniałemu kanu, które samodzielnie zbudował oraz zdolności jego nawigacji, Mau szczęśliwie dociera na swoją wyspę. Ale na plaży nikt na niego nie czeka, nie wita z otwartymi ramionami, nie gratuluje, nikt nie może dokończyć rytuału, dzięki któremu otrzymałby duszę mężczyzny… Wielka fala zabrała wszystkich, których kiedykolwiek znał. Mau popada w czarną rozpacz, jego dotychczasowy świat legł w gruzach. I właśnie wtedy, kiedy życie straciło sens, okazuje się, że niszczycielska woda, zabierając ze sobą wszystko co stało jej na drodze, także kogoś przyniosła. Dziewczynę- ducha. Ona sprawia, że Mau znowu wraca do świata żywych.

„Nie wiedzieli, dlaczego te rzeczy są dla nich tak śmieszne. Czasem się śmiejemy, bo nie mamy już siły na płacz. Czasem się śmiejemy, bo zasady poprawnego zachowania przy stole na plaży wydają się zabawne. A czasem się śmiejemy, bo żyjemy, chociaż nie powinniśmy.” (str. 105)

Dzięki Mau i Daphne poznajemy Nację: jej historię, kulturę, topografię, wierzenia, codzienne życie mieszkańców. Śmiejemy się kiedy dochodzi do zderzenia dwóch różnych cywilizacji: chłopca z wyspy, żyjącego w zgodzie z naturą i ubranego jedynie w przepaskę na biodra oraz dziewczyny z dobrego domu, od stóp do głów odzianej w kilkanaście części garderoby, która w życiu nie ugotowała nawet wody na herbatę.

„Nacja” zawiera w sobie jakby dwa wymiary. Ten przyziemny to próba odbudowania świata po kataklizmie, nawiązywania relacji z obcymi ludźmi, radzenia sobie z bieżącymi problemami. Drugi aspekt to chęć poznania i zrozumienia świata i jego historii, ciągłe pytania bez odpowiedzi, szukanie dowodów na istnienie bogów i poddawanie ich w wątpliwość.

„- Dlaczego zadajesz tyle pytań, Mau?

- Bo chcę tyle samo odpowiedzi!” (str. 171)

„Nacja” to utwór, w którym każdy znajdzie coś dla siebie: refleksję, przygodę, naukę. Jest pełna humoru i ciepła. Może być książką dla dzieci, ale także (albo przede wszystkim) dla dorosłych; traktować ją można jako dobra rozrywkę, a także jako lekturę zmuszającą do myślenia. Bo „książki są lustrem: widzisz w nich tylko to, co już masz w sobie”*.

* "Cień wiatru" Carlos Ruiz Zafon